ZEREFOS – KOUNDOURI: THE MONUMENTS NEED FOR PROTECTION FROM THE ADVERSE EFFECTS OF CLIMATE CHANGE
Η Ελληνική Εμβληματική Πρωτοβουλία για την προστασία των μνημείων της πολιτιστικής κληρονομιάς και των μνημείων της φύσης από την ανθρωπογενή κλιματική αλλαγή - άρθρο από τον Ακαδημαϊκό Χρήστο Σ. Ζερεφό και την και την Καθηγήτρια Φοίβη Κουντούρη του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών, Πρόεδρο της Ευρωπαικής Επιστημονικής Ενωσης των Οικονομολόγων του Περιβάλλοντος και των Φυσικών Πόρων
Τα ακραία καιρικά φαινόμενα και ο αντίκτυπος των δυσμενών κλιματικών συνθηκών που επιφέρει η κλιματική αλλαγή, μακροπρόθεσμα μπορούν δυνητικά να βλάψουν σημαντικά την πολιτιστική και φυσική κληρονομιά. Εάν δεν ενεργήσουμε άμεσα, η ζημιά μπορεί να είναι μη αναστρέψιμη.
Η Ελληνική Κυβέρνηση, με βαθιά ανησυχία για τον αντίκτυπο της αλλαγής του κλίματος στην πολιτιστική και φυσική κληρονομιά, διοργάνωσε τον περασμένο Ιούνιο διεθνή επιστημονική διάσκεψη με τίτλο «Climate Change Impacts on Cultural Heritage: Facing the Challenge», στην οποία συμμετείχαν επιστήμονες από 43 χώρες (Αθήνα, 21-22 Ιουνίου 2019).
Τα συμπεράσματα του Συνεδρίου αυτού συνοψίσθηκαν σε κοινή πρόταση της Ελλάδας με τον Παγκόσμιο Μετεωρολογικό Οργανισμό (WMO) και την UNESCO με τίτλο “Addressing climate change impacts on cultural and natural heritage”.
Η πρόταση αυτή επελέγη από τον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ να συμπεριληφθεί μεταξύ των εννέα εμβληματικών θεματικών συμμαχιών που είχαν ήδη συσταθεί ειδικά για την Σύνοδο Κορυφής για το Κλίμα.
Οι προτάσεις αυτές αποτελούν ένα σύνολο συγκεκριμένων δράσεων, σε συμφωνία με τους στόχους της Βιώσιμης Ανάπτυξης, τους στόχους των Παρισίων και τις προτάσεις του WMO και της UNESCO.
Το Υπουργείο Εξωτερικών, μέσω της αρμοδίου πρέσβεως κυρίας Λούπα, μερίμνησε ώστε να παρουσιασθεί η κοινή πρόταση Ελλάδος-WMO-UNESCO σε ειδική εκδήλωση, έτσι ώστε η πρόταση να τύχει της υποστήριξης πολλών κρατών-μελών και διεθνών οργανισμών.
Την πρόταση παρουσίασαν: ο Γενικός Γραμματέας του Διεθνούς Μετεωρολογικού Οργανισμού (WMO), Prof. Petteri Taalas, η Υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού, κα Λίνα Μενδώνη, η Υπουργός Παιδείας και Θρησκευμάτων, κα Νίκη Κεραμέως, η Αναπληρώτρια Γενική Διευθύντρια Επιστημών της UNESCO, Dr. Shamila Nair-Bedouelle, ο Γενικός Γραμματέας Φυσικού Περιβάλλοντος και Υδάτων, Καθ. Κωνσταντίνος Αραβώσης, ο Διευθυντής του Κέντρου για την Βιώσιμη Ανάπτυξη και Σύμβουλος του ΓΓΗΕ για τους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης, Prof. Jeffrey Sachs, το Μέλος του Εκτελεστικού Γραφείου της Europa Nostra, Prof. Paolo Vitti, και ο συντονιστής της Ομάδας Εργασίας για την κλιματική αλλαγή και την πολιτιστική κληρονομιά του ICOMOS, κ. Andrew Potts, ο οποίος και συντόνισε την παρουσίαση.
Η παρουσίαση έτυχε ευρύτατης αποδοχής διότι έγιναν παρεμβάσεις από τον Ειδικό Απεσταλμένο του ΓΓΗΕ για το Climate Summit, Πρέσβυ του Μεξικού, κ. Luis Alfonso De Alba, καθώς και από τους Υπουργούς Περιβάλλοντος Πολωνίας ο οποίος ήταν και Πρόεδρος της COP 24 (Κατοβίτσε, Δεκ. 2018) της UNFCCC, κ. Michal Kurtyka και Κύπρου, κ. Κωνσταντίνο Καδή, όπως και από τον Υπουργό Επικρατείας παρά τω Προέδρω της Νικαράγουα κ. Paul Oquist Kelly. Επίσης, σύντομη παρέμβαση πραγματοποίησε ο Σύμβουλος της Υπουργού Πολιτισμού και Αθλητισμού κ. Κωνσταντίνος Καρτάλης.
Οι ομιλητές στηρίχθηκαν στην τριλογία που συντάχθηκε από την Επιστημονική Επιτροπή που ορίσθηκε από τον Υπουργό Εξωτερικών της Ελλάδας, με πρόεδρο τον ακαδημαϊκό κ. Χρήστο Ζερεφό, Επόπτη του Κέντρου Ερεύνης Φυσικής της Ατμοσφαίρας και Κλιματολογίας της Ακαδημίας Αθηνών, και τη διαβούλευση για την κατάληξη στο κοινό έγγραφο με τον WMO και την UNESCO.
Η πρόταση συμπεριέλαβε το φυσικό περιβάλλον ως ανάγκη προστασίας όπως και των μνημείων. Όπως είχε τονισθεί στο Συνέδριο των Αθηνών παρουσία εκπροσώπων 48 κρατών, η σχέση μνημείων της φύσης με τα μνημεία της πολιτιστικής κληρονομιάς είναι άμεση.
Δεν θα υπήρχε το Μαντείο των Δελφών αν δεν προϋπήρχε το μνημείο της φύσης που είναι τα γεωλογικά χαρακτηριστικά των Δελφών.
Ούτε θα είχε τοποθετηθεί ο Παρθενώνας στην τέλεια αρμονία με την γνωστή ανακάλυψη της χρυσής τομής αν δεν προϋπήρχε ο Ιερός Βράχος ως μνημείο της φύσης, για τα οποία μνημείο και φύση ικανοποιούν τις σχέσεις αρμονίας και χρυσής τομής.
Τα παραδείγματα είναι πολλά από όλον τον κόσμο και η ανάγκη εκπαίδευσης για την προστασία της πολιτιστικής και φυσικής κληρονομιάς από την κλιματική αλλαγή καθώς και η ευαισθητοποίηση των ανθρώπων σε αυτά τα θέματα θα πρέπει να συμπεριληφθούν στα εθνικά σχέδια προσαρμογής των κρατών-μελών.
Στις 23 Σεπτεμβρίου ο Πρωθυπουργός κ. Κυριάκος Μητσοτάκης, αφού παρουσίασε την κοινή πρόταση της Ελλάδας, WMO και UNESO, ανακοίνωσε την πρόθεσή του εντός του προσεχούς έτους η Ελλάδα να προσκαλέσει στην Αθήνα σε επίπεδο αρχηγών κρατών και κυβερνήσεων για την υιοθέτηση κειμένου διακηρυκτικής φύσεως για την προστασία των μνημείων της πολιτιστικής κληρονομιάς και των μνημείων της φύσης από τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής.
Η χώρα μας παρουσίασε την μοναδική πρωτοβουλία αυτού του είδους διεθνώς, αναδεικνυόμενη πρωτοπόρος στα θέματα αυτά. Συγκεκριμένα, ούτε ο Παγκόσμιος Μετεωρολογικός Οργανισμός αλλά ούτε και η UNESCO είχε μέχρι την ελληνική πρόταση συγκαταλέξει παγκόσμιο πρόγραμμα προστασίας των μνημείων της πολιτιστικής κληρονομιάς και των μνημείων της φύσης. Γι’ αυτό άλλωστε το λόγο ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ συγκατέλεξε στις εμβληματικές προτάσεις του την πρόταση που προήλθε δια του Υπουργείου Εξωτερικών της Ελλάδος, η οποία στηρίχθηκε στις ομόφωνες αποφάσεις του διεθνούς Συνεδρίου που έλαβε χώρα στην Αθήνα στις 21-22 Ιουνίου 2019.
Η φυσική και πολιτιστική κληρονομιά αντιπροσωπεύουν βασικό κοινωνικο-οικονομικό κεφάλαιο και προσφέρουν πολλά και διαφορετικά οφέλη στους πολίτες. Η Ελληνική πρωτοβουλία για την προστασία των μνημείων της πολιτιστικής κληρονομιάς και των μνημείων της φύσης, έχει τη δυνατότητα να καταγράψει τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στα μνημεία αυτά, καθώς και να απεικονίσει τις κοινωνικές και οικονομικές αξίες που διακυβεύονται. Θα θέσει επίσης τα σημαντικά και αναπόφευκτα βασικά ερωτήματα πολιτικής που αντιμετωπίζουν οι υπεύθυνοι λήψης αποφάσεων, οι οποίοι είναι επιφορτισμένοι με τη διαχείριση αυτών των μνημείων.
Σημαντικό είναι να συμειωθεί ότι η εμβληματική αυτή πρωτοβουλία παρουσιάστηκε στην Διάσκεψη COP25 του ΟΗΕ και προσέλκυσε το ενδιαφέρον δεκάδων χωρών.
www.worldenergynews.gr